سؤالات متداول در خصوص اعسار از پرداخت مهریه به شرح زیر میباشد:
اعسار از پرداخت مهریه چیست؟ اعسار مهریه چگونه است؟ اعسار از مهریه به چه صورت است؟
طبق قانون جدید حمایت خانواده هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده ۲ قانون اجرای محکومیتهای مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت (توانایی مالی) زوج ملاک پرداخت است.
بهموجب ماده 3 قانون جدید نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب 15 مهرماه 1393 اگر استیفای مهریه از طرق مذکور در این قانون ممکن نشود، مرد به تقاضای زن تا زمان اجرای حکم یا پذیرفته شدن ادعای اعسار مرد یا جلب رضایت زن ، حبس میشود. بنابراین حبس فوق الاشاره تا روز تأدیه مهریه ادامه خواهد داشت مگر اینکه مرد بتواند به هر طریقی رضایت زن را اخذ کرده و یا اینکه اعسار خود را ثابت کند.
طبق ماده 6 قانون فوقالذکر معسر کسی است که به دلیل نداشتن مالی بهجز مستثنیات دین، قادر به تأدیه دیون خود نباشد که البته مستثنیات دین صرفاً شامل موارد زیر است:
الف) منزل مسکونی که عرفا در شأن مرد در حالت اعسار او باشد؛
ب) اثاثیه موردنیاز زندگی که برای رفع حوایج ضروری مرد و افراد تحت تکفل وی لازم است؛
ج) آذوقه موجود بهقدر احتیاج مرد و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفا آذوقه ذخیره میشود؛
د) کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها؛
ه) وسایل و ابزار کار کسبه، پیشهوران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرارمعاش ضروری آنها و افراد تحت تکفلشان لازم است؛
و) تلفن موردنیاز مدیون؛
ز) مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت میشود، مشروط بر اینکه پرداخت اجارهبها بدون آن موجب عسر و حرج شود و عین مستأجره موردنیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد؛
درنهایت لازم به ذکر است بهموجب ماده ۷ قانون ، هنگامیکه مرد دادخواست اعسار از پرداخت مهریه میدهد و زن نتواند توانایی مالی فعلی یا سابق مرد را ثابت کند، یا توانایی مالی فعلی یا سابق مرد نزد قاضی محرز نباشد، ادعای اعسار با سوگند مرد مطابق تشریفات مقرر در قانون آیین دادرسی مدنی پذیرفته میشود.
بدین ترتیب در کلیه دعاوی مطالبه مهریه، ادعای اعسار مرد مطابق اصل بوده و مادامیکه خلاف آن توسط زن ثابت نشده است بههیچوجه موجبی برای بازداشت او بهعنوان ممتنع وجود نخواهد داشت.